Rose Price, ‘Dachau, ik ben er ook geweest’
Mijn familie woonde in een klein stadje in Polen waar ik een strenge orthodoxe opvoeding heb gehad. Moeder prentte me in dat Judaïsme het leven was. Elke keer als vader thuiskwam van de synagoge zei hij de Kaddisj op, sprak de zegen uit over de wijn en de challah (sabbats-brood), en zegende ons als kinderen. Totdat Hitler Polen binnenviel en alles veranderde.
Dachau
Ik kwam uiteindelijk in concentratiekamp Dachau terecht. We werden gemarteld en gedwongen tot zware arbeid. Ons rantsoen bestond uit slechts een dun plakje zaagselbrood en een kop koffie. Velen stierven alleen al door de kou. We moesten wrede experimenten ondergaan. Er waren dagen dat ik dacht het niet te zullen overleven. De dood leek aantrekkelijker dan het leven. Ik kende de Heere toen nog niet echt. Ik meende dat ik dit lijden moest ondergaan, omdat de Heere mij erin had gebracht. Toen we eindelijk in mei 1945 werden bevrijd, zat ik vol wrok over alles wat ik had doorgemaakt. Ik emigreerde naar Amerika, trouwde en kreeg kinderen. Hoewel ik God haatte, was ik toch actief in de synagoge. Van binnen was ik dood. In plaats van op God te vertrouwen, vertrouwde ik op mijn Joodse identiteit en traditie.
Mijn dochter gelooft in Jezus Christus
Op een zekere dag vertelde mijn tienerdochter mij het ergste wat ik mij kon voorstellen: “Ik geloof in Jezus Christus, dat Hij de Joodse Messias is”. Ik kreeg bijna een hartaanval. Ik vertelde haar wat haar familie allemaal was aangedaan ‘in de naam van Jezus Christus’. Toen mijn man en zo bleek later ook mijn jongste dochter heimelijk tot geloof waren gekomen, was ik bijna in staat mijn gezin te verlaten. Maar ik kon het niet, ik was immers mijn hele familie al nagenoeg kwijtgeraakt … Ik ging naar de rabbijn en vroeg hem naar Jesaja 53. “Dit leest geen enkele Jood”, zei hij. Ook vroeg ik hem naar Psalm 22. Geen antwoord. Uiteindelijk mocht ik van de rabbijn zelfs niet meer in de synagoge komen.
Het Nieuwe Testament lezen
Stiekem ging ik toch in het Nieuwe Testament lezen. Al bij het Evangelie van Mattheüs werd het me duidelijk dat Jezus een zachtmoedige Man was. Hij was beslist niet de moordenaar van mijn volk. Ik ging naar een andere rabbijn, maar ook die kon mij niet helpen. Bij een christelijke zakenman, die zijn huis voor Joodse mensen had opengesteld kon ik wel terecht met mijn vragen.
Mijn gebed
Een keer sloot ik tijdens zijn gebed mijn ogen en zei heel eenvoudig: “God van Abraham, Isaak en Jakob, als het waar is dat Hij Uw Zoon is, zoals ze zeggen en als Hij werkelijk de Messias is, … oké. Maar Vader, als Hij het niet is, vergeet dan dat ik tot U gesproken heb”. Dat was mijn eerste gebed sinds 1942. Ik voelde een loodzware last van mijn schouders vallen. Voor het eerst sinds de oorlog (en Dachau) huilde ik en voelde ik mij gereinigd. Toen wist ik, het is waar: Jezus is de Messias en Verlosser, ook voor mij.
